BORDO BULAMACI
Bordo bulamacı; yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında, karaleke ve ateş yanıklığı hastalığına, sert çekirdekli meyve ağaçlarında bakteriyel kanser ile yaprak delen ve dal yanıklığı hastalığına, eriklerde cep hastalığı, şeftalide yaprak kıvırcıklığı, cevizde antraknoz- yosunlaşmalar gibi birçok hastalığa karşı kullanılabilen bir tarım ilacıdır.
Özellikle sonbahar (yaprakların 3/4'ü ya da tamamı döküldüğünde %2-3 dozda) ve ilkbaharda (gözler uyanmadan 1 hafta önce %1-1,5 dozda) meyve ağaçlarına bordo bulamacı uygulandığında ertesi yıl çıkabilecek potansiyel olarak bulunan pek çok hastalığa karşı etkili ve ekonomik bir mücadele ilacı olmaktadır. Sonbahar ve ilkbaharda bordo bulamacı kullanmadan bazı bakteriyel hastalıklarda mücadele tam başarıya ulaşmak mümkün değildir.
Elma ve armut kara lekesi, armutlarda memeli pas, yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ateş yanıklığı, monilya, eriklerde cep hastalığı, kayısı ağaçlarında sürgün ve dal yanıklığı, kayısılarda yaprak delen, sert çekirdekli meyve ağaçlarında bakteriyel kanser ve zamklanma, kiraz dal yanıklığı, şeftali yaprak kıvırcıklığı, şeftalide yaprak delen, meyve ağaçlarında armıllarıa kök çürüklüğü, bağlarda ölü kol, bağ antraknozu, bağ mildiyösü hastalıklarına karşı kullanılabilmektedir.
Bordo bulamacı, göztaşı (Bakır Sülfat %98) ve kireç kullanarak hazırlanan bir karışımdır ve çok sayıda fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı kullanılabilen bir tarım ilacıdır.
Bordo bulamacı kullanıma hazır halde ilaç bayilerinde bulunabileceği gibi, bakır sülfat (göztaşı) ve kireç ile hazırlanıp kullanılması da mümkündür. Ancak hazır bordo bulamacı kullanılması halinde, kullanma dozunun önceden iyi bilinmesi gerekmektedir.
Bordo Bulamacının Hazırlanışı
Bordo bulamacının dozları, kullanılacağı zamana göre değişmektedir. Meyve ağaçlarına sonbahar ve ilkbaharda uygulanacak koruma amaçlı genel kullanım dozları %2 ve %1’liktir.
Aşağıda örnek olarak verilen %2’lik bordo bulamacının hazırlanışı esas alınarak %1 ve diğer oranlarda bordo bulamacı hazırlanabilir.
%2’lik Bordo Bulamacının Hazırlanışı (100 Litre) İçin Gerekli Madde ve Malzemeler:
2 kg göztaşı ve 2 kg sönmüş kireç (veya 1 kg sönmemiş kireç),
4-5 litrelik 2 adet plastik kova,
Yaklaşık 1 m uzunluğunda ağaçtan iki adet sopa.
Hazırlanışı:
a) 2 kg sönmüş kireç bir plastik kovaya konur ve üzerine bir miktar temiz su ilavesiyle karıştırılarak ayran kıvamına getirilir.
b) Benzer şekilde 2 kg göztaşı ayrı bir plastik kovaya konur ve üzerine bir miktar temiz su ilavesiyle karıştırılarak 4-5 litreye tamamlanır.
c) İlaçlama tankı (örneğin; 100 litrelik) deposuna bir miktar su (10-20 litre) konur. Bunun üzerine önce hazırlanan sönmüş kireçli su tankın süzgecinden geçirilerek boşaltılır. Daha sonra ilaçlama tank deposuna hazırlanan göztaşı eriyiği yine tank süzgecinden geçirilerek yavaş yavaş boşaltılırken bir yandan da devamlı karıştırılır. Böylece açık mavi renkli bir bulamaç meydana gelir.
İlaçlama tankı su ilavesiyle 100 litreye tamamlanır. Böylece %2 lik 100 litre, bordo bulamacı hazırlanmış olur.
Hazırladığımız Bordo Bulamacının Olup Olmadığını Nasıl Anlayabilirim?
Usulüne uygun olarak hazırlanan bordo bulamacının mavi renkte, nötr veya alkali olması arzu edilir. Tek başına göztaşı eriyiği yakıcıdır. Konulan kirecin yeterli gelip gelmediğini kontrol etmek için 3-5 cm boyunda, passız, parlak bir çivi hazırlanan bordo bulamacına batırılarak 4-5 dakika bekletilir ve sonra çıkarılır. Çivi üzerinde esmer, kırmızı bir leke meydana geldiyse biraz daha kireçli su ilavesi gereklidir. Şayet çivi olduğu gibi lekesiz çıkar ise ilaç iyi hazırlanmış ve kullanıma hazır demektir.
Bu işlem turnusol kâğıdı kullanılarak da yapılır. Kırmızı turnusol kâğıdı bordo bulamacına batırıldığında, mavi renge dönüşür ise bulamaç iyi hazırlanmış demektir, kırmızı renkte kalırsa bir miktar daha kireçli su ilave etmek gereklidir.
Bordo Bulamacı Hazırlarken ve Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
1. Yapraklı dönemde bordo bulamacı yapılmamalıdır.
2. Bordo Bulamacı hazırlanırken daima kireçli suyun üzerine göztaşı eritilmiş su ilave edilir, aksi halde ilacın yapısı bozulur ve karışım olmaz.
3. Hazırlanan karışım kullanılmadan önce bir tülbent yardımıyla süzülerek ilaçlama aletini tıkaması engellenmelidir.
4. Sönmemiş kireç kullanıyorsak eritildikten sonra muhakkak süzülmelidir. Eğer erimeyen taş, toprak kalmışsa kalan miktar kadar kireç tartılıp tekrar eritilmelidir.
5. Bordo Bulamacı hiçbir ilaçla karıştırılıp atılmaz.
6. Bordo Bulamacı atıldıktan sonra ilaçlama aleti mutlaka temizlenmelidir.
7. Bordo bulamacı hazırlanırken demir, saç gibi metal kaplar kullanılmaz.
8. Ağacın üst dallarından başlayarak alta doğru aşırıya kaçmadan, yıkama şeklinde (boş, kuru dal kalmadan tüm gövde) ilaçlama yapılır.
9. İlaçlamadan sonra 10 saat içinde yağış olursa ilaçlamayı tekrar etmek gerekir.
10. Hazırlanan ilacın en geç bir gün içinde kullanılması tercih edilir.
11. Hemen kullanılmayacaksa hazırlanmış olan 100 litre bordo bulamacına 200 g şeker ya da 1 litre yağsız süt karıştırılmak suretiyle 15-20 gün muhafaza etmek mümkündür.